Categorie archieven: Geen categorie

Praten over ziekte en dood in tijden van corona

Via de media worden we door verplegend personeel aangemoedigd om met je naasten te bespreken hoe je je laatste levensfase ziet. Stel dat… Wil je gereanimeerd worden? Wil je geïntubeerd worden? En wat zijn je wensen voor een uitvaart? Maar hoe bespreek je deze delicate onderwerpen? Hoe bespreek je ze met je ouders, opa en oma, partner of kinderen? Bureau Morbidee stelde een kort en krachtig document samen met waardevolle tips hiervoor. Eind dit jaar brengen zij een boek over dit onderwerp uit maar door de coronacrisis stelden zij alvast dit document kosteloos beschikbaar:
Praten over ziekte en dood in tijden van corona

Tot op de bodem

Natasja schrijft elk kwartaal een column over haar werkzaamheden als uitvaartbegeleider in Maggs Magazine. Lees hier haar column uit Maggs Magazine Voorjaar 2020.

Een jaar geleden werd ik gebeld door de vrouw van Cor. Zijn einde was in zicht. Cor wist al langere tijd dat hij ernstig ziek was en had die tijd benut om zijn eigen kist te timmeren. In plastic gewikkeld stond deze op de deel van de boerderij waar ze zoveel jaren lief en leed hadden gedeeld. Waar de kinderen waren opgegroeid, waar ze tot voor kort nog uren in de moestuin tussen voornamelijk bloemen hadden doorgebracht, waar gesprekken soms gemakkelijker waren als je elkaar even niet aankeek. Waar stille tranen zich verstopten tussen de kroppen sla. Maar waar zij tijdens het poten van de aardbeienplantjes ook nog om hem had geschaterd. Om zijn gekke verhalen, om de anekdotes met de kinderen, hun zoon Casper van toen twee jaar die zonder luier bij hun onkreukbare buurvrouw op schoot was gaan zitten. Zoete herinneringen waar ze tot op het laatste moment samen aan wilden blijven bouwen.

Cor had er nog een in petto. ‘Ik heb Casper de opdracht gegeven om iets op de onderkant de kist te schrijven,’ grinnikte hij. ‘Wat?’ had ze gevraagd. Ze kende z’n grapjes. ‘Dat zeg ik niet. Ik zou niet kijken als ik jou was,’ had hij gezegd. En daar had hij het bij gelaten.

De dag van het afscheid was aangebroken. Samen plaatsten ze de deksel op de kist. Cor had keurig het zakje met schroeven met bijpassend bitje aan een handvat gebonden. Zoals hij alles keurig had geregeld: de rouwkaart, de adressenlijst, de begrafenis, en de erfenis. Achter alles met een emotionele lading stond een naam. Afgesproken was dat de kinderen hem op de schouders naar het graf zouden dragen. Aan de arm van haar schoondochter liep zijn vrouw door de haag mensen achter de kist aan. Toen een aantal van hen door de knieën ging om een steelse blik op de onderkant van de kist te werpen, schoot de opmerking van Cor haar weer te binnen. Niet kijken, had hij gezegd. Dat kon ook niet meer, dus vroeg ze zachtjes aan haar schoondochter of zij wist wat er stond. ‘Dat wil je niet weten,’ grinnikte ze. ‘Iets heel schunnigs.’ Nu was zij het die het erbij liet. De knipogen over en weer zeiden haar genoeg. Typisch een laatste groet van Cor.

Mooie woorden gezocht

Pieuw, moeten we nu verder zonder jou? Dit zijn woorden die ik regelmatig hoor nadat het afscheid van een geliefde is geweest. Als uitvaartbegeleider spreek en zie ik families in de periode naar het afscheid toe soms elke dag. Als het afscheid dan is geweest, kun je elkaar oprecht een soort van missen. Ik word soms zelfs vergeleken met de kraamhulp. Fantastisch dat ze er is met haar hulp, de wijze raad, de geschilde appels en andere vitaminebronnen in de hectische compleet nieuwe periode van een geboorte. Op het moment dat de kraamperiode voorbij is, heb je geen idee hoe je het zonder haar moet rooien maar stiekem is het ook fijn (vooral voor de man) als je je huis weer voor jezelf hebt. Na met collega’s hierover gesproken te hebben, herkende iedereen het. De dagen voorafgaand aan het afscheid zijn intens. Je wordt een beetje onderdeel van de familie. Aan het einde van deze dagen is het contact uiteraard niet voorbij. Ik ervaar een zorgplicht om eventueel families door te verwijzen naar een huisarts of andere passende hulp als ze bijvoorbeeld vastlopen.
Door bovenstaande ontstond het idee om een bundel uit te brengen. Een bundel met mooie en troostende woorden. Woorden die je energie geven om door te gaan in donkere dagen, woorden die je aanmoedigen om je te herpakken, woorden die troost bieden.
Deze woorden zoeken wij en wij willen hiervoor jouw hulp inschakelen.  Heb je zelf rouw gekend doordat je een geliefde bent verloren of doordat je verkering uit ging of doordat je baan werd opgezegd of door welke reden dan ook? Misschien vond je troost in deze periode in een gedicht of quote. Wij willen je vragen om deze met ons te delen. Bij deze woorden komen een mooie foto en als je het op prijs stelt jouw naam en je verhaal. De bundel wordt vervolgens uitgegeven in hardcopy-vorm en aan mensen uitgereikt die troostende woorden kunnen gebruiken.
Over de voortgang van de bundel en de mogelijkheid tot bestellen houden we je op de hoogte via deze website.
Mocht je vragen hebben dan kun je ons uiteraard bellen.
We ontvangen je woorden heel graag via de mail: info@natasjavanderwoude.nl. Dank je wel alvast!!!

Noodkreet

Natasja schrijft elk kwartaal een column over haar werkzaamheden als uitvaartbegeleider in Maggs Magazine. Lees hier haar column uit Maggs Magazine Winter 2019.

‘Kun jij wat doen?’ Aan de telefoon had ik een oud-collega, Josephine, die ik lange tijd niet had gesproken. Het ging over haar schoonzus, ze lag op sterven. Dezelfde leeftijd als ik, begin veertig, moeder van drie begin-twintigers, grotendeels alleen opgevoed, altijd hard gewerkt. Haar spaarpotje was het afgelopen jaar echter opgegaan aan haar ziekte.

‘Dat is het punt,’ vertelde Josephine. ‘Er is eigenlijk geen geld voor de crematie. Zo erg… Ze bleven hopen op een goede afloop, tegen beter weten in. Maar ga ze dat maar eens zeggen. Twee weken geleden werd duidelijk dat het echt afgelopen was. Mijn schoonzus maakte zich vreselijke zorgen over het huis, of de kinderen daar wel konden blijven wonen. Niet dus; de huur is niet overdraagbaar. Met die zorg is ze in coma geraakt.’

Toen de harde waarheid doordrong, pakten de kinderen direct de koe bij de horens: ze zijn een crowdfundingactie gestart om allereerst te zorgen voor een waardig afscheid. Er kwam van alles binnen: kleine bedragen, lieve berichtjes, maar ook -en dat was de keerzijde- uitvaartbegeleiders die hun diensten aanboden. Één van hen stelde voor om hun moeder direct na het overlijden op te halen, in het buitenland te laten cremeren om na enkele dagen haar in een urn terug te brengen.

‘Dat geloof je toch niet!’ Josephine hapte naar adem. ‘Ik heb beloofd het ontbrekende bedrag bij te leggen, maar als je hoort wat een crematie kost, schrik je je rot. Dus hoop ik dat ik bij jou mag aankloppen.’

Mijn hoofd ging meteen aan het werk: natuurlijk wilde ik helpen, en natuurlijk zou het goedkomen. De grootste kostenpost is het crematorium en de catering. Daarom zouden we voor de condoleance na afloop een alternatief moeten vinden. Dat lukte: de eigenaar van het restaurant waar de kinderen vaak met hun moeder hadden gegeten, bood aan om de mensen na de crematie te ontvangen waarbij hij de hapjes en drankjes voor zijn rekening nam.

Het werd een mooi en hartverwarmend afscheid. De drie kinderen waren terecht apetrots hoe ze dit voor hun moeder hadden geregeld en het stemde mij dankbaar eraan te hebben kunnen bijdragen. Ook toen ik korte tijd later hoorde dat de kinderen onder dak waren. Hun moeder kon in vrede rusten…

Boekentip – Frits Spits

In mei 2018 verloor Frits Spits zijn vrouw Greetje. Muziek gaat in de periode na haar overlijden nog meer een rol in het leven van Frits Spits spelen. De liedjes verwoorden dierbare gebeurtenissen en herinneringen.  De liedjes zijn in het boek bijgesloten op twee CD’s. Het boek zal een herkenning zijn voor iedereen, die een dierbare verloren is.

Wij luisterden vroeger altijd naar Frits Spits rond het avondeten. Hij is, naast mijn vader, mijn voorbeeld voor het gebruik van de Nederlandse taal. Prachtig hoe hij woorden gebruikt en uitspreekt. In die tijd gooide Frits Spits met een pijltje op de landkaart van Nederland en als dit pijltje op jouw woonplaats belandde, mocht je bellen. En dat gebeurde toen ik in Nijeveen woonde. Ik belde meteen want als beloning mocht je een bezoek aan de studio brengen en met Frits Spits kennis maken. Ik zal eerlijk bekennen dat ik uit werd gekozen omdat ik heel hard riep dat mijn vader de burgemeester van Nijeveen was. Dat was ook echt zo maar ik benoemde het nooit want ik had er een gruwelijke hekel aan. Dit is dus de enige keer dat ik “misbruik” heb gemaakt van het werk van mijn vader. Het was het dubbel en dwars waard…

Hieronder woorden uit de liedjes, die Frits Spits gebruikt in zijn boek:

Veerkracht

Begin van dit jaar verloor ze plotseling haar man. Ze bleef achter in een groot huis, waar ze nog maar net woonden samen met hun hond. Haar zus, ook al weduwe, stond haar bij waardoor hun band nog hechter werd. Voor de hond kon ze niet meer zorgen want die had een strakke hand nodig, zoals ze dat zelf omschreef. Zij kon dat niet dus belde ze de fokker op met de vraag of hij een goede baas wist voor de hond. Dat wist hij. Er kwam een echtpaar op bezoek om kennis te maken en de hond ging meteen aan de voeten van de man liggen zoals hij dat bij zijn vorige baasje deed. Met een goed gevoel droeg ze de hond over aan zijn nieuwe baasje. Het huis was nu helemaal te groot. Ze ging op zoek naar een appartement in de stad waar haar zus woont. Niet te dichtbij maar wel bij elkaar in de buurt. Ze vond iets en zette het grote huis te koop, wat binnen een week was verkocht. Vandaag krijgt ze de sleutel van haar nieuwe appartement, op de verjaardag van haar man. Zoveel veerkracht ondanks het intense verdriet daarom is deze kaart voor haar. Binnenkort ga ik op de koffie in haar nieuwe onderkomen en vraag ik haar waar ze deze veerkracht vandaan haalt.

Crematorium Alkmaar

Alkmaar heeft vanaf vandaag haar eigen crematorium. Het crematorium beschikt over een ruime ontvangsthal, grote en kleine aula, grote en kleine zogenoemde koffiekamers en daarnaast heeft het crematorium een uitvaartcentrum met drie 24-uurs kamer, vernoemd naar karakteristieke Alkmaarse straten/gebieden.
Hieronder een korte rondleiding:

Het crematorium valt op door haar vormgeving, verzorgd door architect Jan Rietvink.De ontvangsthal.
De familiekamer, de ruimte waar de familie nog even tot rust kan komen voordat het afscheid begint.De grote aula met uitzicht over de weilanden, met in de verte de duinen van Egmond.De kleine koffiekamer met zachte warme kleuren en opvallend rode eyecatchers.De grote koffiekamer met over de gehele lengte uitzicht over de tuin en de landerijen richting Egmond.24-uurskamer De Zes Wielen.

Laatste wensen vastleggen

Wel/niet begraven, wel/niet bloemen, wel/niet een dienst, wel/niet een kist, wel/niet vervoeren op de bakfiets, wat zijn zijn/haar lievelingskleren, wat was ook alweer zijn/haar lievelingsmuziek.
Vaak zien we de vertwijfeling bij nabestaanden als ze voor de vragen komen te staan bij het verzorgen van een afscheid. Als nabestaande wil je het afscheid van een geliefde meer dan goed doen. Het liefst wil je de bevestiging van de overledene maar ja… Ook al is de dood geen sexy onderwerp, laat je laatste wensen weten uit liefde voor je nabestaanden. Hiervoor kun je het bijgevoegde formulier als leidraad gebruiken. Print hem uit en vul hem in. Mocht je niet over een printer beschikken, vraag het formulier dan op via info@natasjavanderwoude.nl of whatsapp/sms/bel: 06 – 54 395 865. Hierbij kun je kiezen voor de standaard A4 of voor het fraai vormgegeven harmonicaboekje (door onze top-vormgeefster math-made.nl). Het harmonicaboekje maakt het ècht iets aangenamer, is onze mening.

Laatste-wensen-kaart-natasjavanderwoude

Vergeet-mij-nietjes

Natasja schrijft elk kwartaal een column over haar werkzaamheden als uitvaartbegeleider in Maggs Magazine. Lees hier haar column uit Maggs Magazine Herfst 2019.

Haar lichaam was op. Het deed niet meer wat zij wilde, terwijl ze altijd actief was geweest. Werken in de tuin, tennissen, oppassen op de kleinkin- deren, samen spelletjes doen… Het was voorbij en dat maakte haar intens verdrietig. Alsof haar kaars al uit was nog voordat hij was gedoofd. Haar wens om bewust uit het leven te mogen stappen, werd gelukkig door haar dierbaren begrepen en ook de arts wilde hieraan meewerken.
Het klinkt misschien vreemd, maar juist dat einde bood weer perspectief. Ze plande de datum en ik werd gevraagd om samen met haar en haar man het afscheid te komen bespreken. Ik kon merken dat ze er al uitgebreid over hadden nagedacht. Haar grootste vraag was of ze kon thuisblijven zonder op zo’n akelige koelplaat te hoeven lig- gen? Ze wilde liever niet dat haar kleinkinderen zouden schrikken van zo’n ijskoud lichaam. Een dienst, zo hadden ze besloten, hoefde niet: alles was al gezegd. Tijdens haar ziekbed hadden er zoveel fijne gesprekken plaatsgevonden. Ook over de rouwkaart moest worden gesproken.
Ze kwam met een bijzonder verhaal: de rouw- kaarten die ze in de loop van haar leven had gekregen, had ze nooit durven weggooien uit respect voor de overledenen. Om niemand voor ditzelfde dilemma te plaatsen – als dat al zo zou zijn – had ze daarom bedacht om haar kaart te la- ten drukken op papier waarin bloemenzaad was verwerkt. Na de uitvaart kon je dat in de grond  stoppen om er na enige tijd vergeet-mij-nietjes uit tevoorschijn te zien komen. Ik zag het voor me, het raakte me, maakte me stil. Ze keek me recht aan, knikte en zei toen heel gelukkig: ‘Mooi hè?’

Mooie woorden om te delen

Rosita Driessen is een echte “woordenkunstenaar”. Ze maakt de mooiste gedichtjes. Zo maakte ze een prachtig gedicht ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de MH17, 5 jaar geleden. Dit gedicht is terug te lezen op haar instagram: https://www.instagram.com/p/B0Ab83rnhc_/

Bij Rosita liggen overal boekjes want haar woordkunsten borrelen op de meest onverwachte momenten op: als ze aan het douchen is, onderweg is naar haar werk, als ze aan het kokkerellen is enz. Van Rosita kreeg ik onderstaand gedicht. Prachtige woorden, woorden waar ik dankbaar gebruik van maak en naar mensen stuur op de verjaardag of overlijdensdatum van hun geliefde om een hart onder de riem te steken.