Sinds 25 februari 2022 zijn er geen extra coronaregels meer voor uitvaarten.

Houd u aan de basisadviezen om corona tegen te gaan. 1,5 meter afstand houden is niet verplicht, maar nog steeds een veilige afstand.

Wij volgen het nieuws op de voet en houden u graag via onze website en social media op de hoogte. Update: 10 maart, 9:33 uur.

Op advies van de huisarts had ze vast contact met mij opgenomen. Haar vader ging nu wel heel hard achteruit. Hij lag thuis, een luxe die hij had te danken aan haar trouwe zorg. Ik ontmoette een sterke vrouw die evenwel een wat verlaten indruk maakte. Of er nog meer broers en zussen waren, vroeg ik voorzichtig. Het antwoord kwam aarzelend: jawel, ze had nog twee broers. Mondjesmaat vertelde ze over het conflict rond de begrafenis van haar moeder die drie jaar eerder onverwacht was overleden. Haar vader wilde haar vanuit de kerk laten begraven. Dat kon ze wel begrijpen. Ooit waren haar ouders in die kerk getrouwd en hoewel ze al jaren niet praktiserend meer waren, hoorde die plechtigheid er voor hem bij.

‘Mijn broers vonden dat hypocriet, zij wisten zeker dat mijn moeder gecremeerd wilde worden. En ik dacht: wat maakt het nou uit? Gun pa een afscheid waar hij zich thuis bij voelt. Dan is het toch goed?’ Maar dat kreeg ze niet uitgelegd en na de begrafenis waren de broers boos vertrokken. De jongste kwam nooit meer, de oudste hield nog sporadisch contact. Dus toen haar vader kort daarop ziek werd, kwam de zorg volledig op haar neer. Na ons gesprek raapte ze de moed bij elkaar en belde haar broers om hen bij de voorbereidingen te betrekken. Cremeren of begraven was geen vraag meer, wel of de jongste nog afscheid zou willen nemen. Gelukkig was zijn antwoord ja.

Voor een eerste ontmoeting spraken we af op neutraal terrein. ‘Fijn dat jullie zijn gekomen,’ doorbrak ik de aanvankelijke stilte. Een paar simpele woorden die de deur meteen openden. De oudste broer knikte even bedachtzaam en keek toen zijn zus recht aan. ‘Ik realiseer me dat ik je heb laten zitten,’ bekende hij. ‘Ik wist tenslotte dat pa ziek was. Het spijt me, dat had ik anders moeten doen.’

Zijn zus bedacht zich geen moment. ‘Het is goed,’ zei ze, zonder wrok of verwijt, en sloeg haar arm om hem heen. Ontroerd keek ik toe hoe de jongste daarop zijn hand op haar rug legde. Daarop keerde ze zich naar hem toe en nam hem op in de omhelzing.

Natasja schrijft in elke uitgave van Maggs Magazine een column over haar werkzaamheden als uitvaartbegeleider. Lees hier haar column uit Maggs Magazine Zomer 2021.

In het gezinshuis voor verstandelijk gehandicapten maakte het overlijden van Bram (61) veel indruk. Want dood is niet niks. Wat gebeurt er dan allemaal? Samen met de bewoners doken de begeleiders daar helemaal in. Er werden tekeningen gemaakt, rouwadvertenties uitgeknipt, plaatjes van uitvaartkisten opgeplakt, uitvaartbegeleiders gezocht, een bloemstuk gemaakt met linten eraan… Alles in het teken van het afscheid van Bram.

Op de dag van de begrafenis stonden de bewoners, de begeleiders en de familie om de kist heen. In de kamer van Bram. Van een afstandje keek ik mee. Een laatste blik, een laatste groet en toen was het tijd om de kist te sluiten.

“Dit is zo jammer!” klonk hartstochtelijk de stem van een medebewoonster. Nu was hij weg, nu kon ze hem niet meer zien. Zijn vrienden – of broers en zussen in het tehuis, wat benadert het ’t meest als je als een gezin samenwoont – mochten de schroeven aandraaien. Daarna vormden ze met elkaar een mooie haag op de gang. Zo hadden ze het afgesproken. De knuffels die her en der verspreid lagen, gaven ze mee. En niet te vergeten: het Mariabeeldje dat sinds jaar en dag naast zijn bed stond, zijn houvast. Helemaal versleten: kroontje kapot, kleur bijna weg, de hand die het zo vaak had vastgehouden nog bijna zichtbaar aanwezig. Dat moest ook op de kist, samen met de knuffels en het bloemstuk. Het muziekboxje werd aangezet toen de kist de kamer uit werd gereden. “I did it my way”, zong Herman Brood. Buiten was er weer een haag, maar nu van zeepbellen. Tot aan de auto liepen de bewoners en verzorgers mee. En toen was het voor hen voorbij.

Onder de indruk van wat ik net had gezien – zoveel liefde! – zat ik in de auto en echoden de woorden “dit is zo jammer!” nog na. Treffender kon het verdriet om het verlies van hem niet worden verwoord.

Natasja schrijft elk kwartaal een column over haar werkzaamheden als uitvaartbegeleider in Maggs Magazine. Lees hier haar column uit Maggs Magazine Winter 2020/2021.

Een laatste sigaret…
Het was dat het niet kon, maar wat hem betrof mochten ze hem na zijn dood in de kliko aan de kant van de weg zetten. Voor een man die voor volk en vaderland had gestreden, was dat wel heel erg bescheiden. Hij had zijn strepen dik verdiend, een indrukwekkende lijst aan titels achter zijn naam staan. Maar dat leven had hem wel getekend en van hem niet altijd het gemakkelijkste mens gemaakt, vertelde zijn zoon. Toch was hij op zijn manier een zorgzame vader geweest, had hij er snel aan toegevoegd. Een man die wist wat hij wilde.
Op weg naar de kleine huiskamer, waar het ondanks de sobere, praktische inrichting en het hoog-laag ziekenhuisbed toch aangenaam knus en warm toeven was, hoorde ik hem hoesten. Het verklaarde de volle asbak op het tafeltje naast het houten bistrostoeltje bij de voordeur.
Zijn gezin zat aan tafel, klaar om het afscheid door te nemen. Net als de vader een kordate, hardwerkende familie van weinig woorden. Zo zou ook het afscheid worden: eenvoudig maar liefdevol, precies volgens zijn richtlijnen. Zoals hij ook zijn dood had geregeld. Want het roken had na al die jaren zijn tol geëist. Om de heftige pijn die hij leed enigszins draaglijk te maken, zouden ingrijpende chirurgische ingrepen nodig zijn. Daar voelde hij niets voor; met zijn 80 jaren vond hij het zo wel mooi geweest. Dankbaar dat in Nederland euthanasie tot de mogelijkheden behoort, maakte hij daar graag gebruik van. De vraag was nu alleen nog: wanneer?
Alle ogen waren op de vader gericht. Zijn vrouw pakte zijn hand vast. Hij drukte zijn lippen even op haar vingers, zijn blik werd zacht toen hij zei dat hij een goed leven had gehad waarvoor hij haar heel dankbaar was. Een intiem moment dat maar even duurde, maar een eeuwigheid leek. Misschien wel omdat die breekbaarheid altijd ongemakkelijk had gevoeld. Daarna kwam hij kort en krachtig met het antwoord: ‘Nog één sigaret en dan ben ik eraan toe. Maar voor deze keer wil ik hem wel binnen roken.’

Dit jaar had ik twee gesprekken met hen omdat zijn gezondheid achteruit ging. Hij wilde zijn laatste wensen vastleggen en had mij daarvoor uitgekozen.
Woensdag belde zij dat zijn gezondheid achteruit holde. Binnen 24 uur wilden ze hun hartstochtelijke wens in vervulling laten gaan en zo geschiedde: ze gingen meer dan volmondig ja tegen elkaar zeggen. De trouwambtenaar zorgde voor de benodigde paperassen, haalde zijn toga van het gemeentehuis, sprak legendarische woorden uit, de getuigen werden gemobiliseerd, in 3 uur tijd zorgde Bakkerij Beerse voor de taart en ik? Ik mocht dit prachtige, liefdevolle, onvergetelijke moment fotograferen.

In mei werd ik door Helga gebeld. Haar man was overleden door corona na weken tussen hoop en vrees te hebben geleefd, na weken hem niet bezocht te kunnen hebben in het ziekenhuis. Er brak een week aan waarin ik samen met Helga en haar gezin aan een prachtig afscheid werkte. Eindelijk konden ze iets doen maar uiteraard niet datgene wat zij wilden.
Gegrepen door hun verhaal nam ik contact op met Barbara van Beukering, o.a. schrijfster van “Je kunt het maar één keer doen” en met Theater de Vest in Alkmaar. Ons plan was om samen een bijeenkomst te verzorgen voor nabestaanden, die iemand zijn verloren door corona om hen handvaten te geven voor een goede rouwverwerking.
Die bijeenkomst is nog niet geweest maar wel hebben Barbara en Helga met elkaar gesproken en heeft Barbara het verhaal van Helga opgetekend in de Margriet.
Aangrijpend en enorme bewondering voor Helga, die haar verhaal heeft gedeeld en respect hoe Barbara dit verwoord heeft.
Je kunt dit verhaal lezen in Margriet nummer 52, 3 t/m 9 december.

Maximaal 30 personen bij het afscheid, geen condoléanceboek waar persoonlijke boodschappen in worden genoteerd. We hebben nog met deze beperkende maatregelen te maken, tot in ieder geval 1 juli…

Voor het afscheid van afgelopen donderdag was het kiezen voor de 30 personen, die bij het afscheid aanwezig mochten zijn, ingewikkeld. De weduwe kreeg een flashback naar haar huwelijk waarbij slechts een select gezelschap bij het diner aanwezig kon zijn. Die wel, die niet of die toch wel maar dan… Ga er maar aan staan. We bedachten dus een actie waarbij de mensen die niet aanwezig konden zijn, er wel bij waren. Zij konden bij ons een bloem bestellen en daarbij een persoonlijke boodschap doorgeven, die wij op een kaart schreven en aan de bloem bevestigden. Deze bloemen legden wij op de lege stoelen in de aula als een warme gekleurde krans om de familie en overledene heen.
Na de dienst verzamelden wij de bloemen en maakte de bloemist er prachtige boeketten van, die met de familie mee gingen naar huis. Een kleurrijk geheel met goed doordachte en dus persoonlijke boodschappen. Hartverwarmend!

Uitgevoerd in samenwerking met Wim van Assem Bloembinderij Alkmaar en gebaseerd op een idee van Memorosa.